Binalara, tesislere, geçmiş dönemden günümüze kadar yapılan yerleşim yerlerine, ortak kullanım alanlarına, benzer özelliklere sahip herhangi bir kullanım alanına kavuşmuş bina ve tesise baktığınızda, tercih edilen inşaat tekniklerinden bir tanesinin, yığma duvar anlayışı olduğunu göreceksiniz. Genellikle insanlık tarihinde karşılaşabileceğiniz en eski yapılar anlamına gelmektedir. Günümüzde birçoğu tarihi eser olarak tanımlanmakta ve kabul edilmektedir. Elbette tarihi eser, kültürel miras anlayışının dışında yeterli teknik kapasiteye ve mali güce sahip olmayan kişiler tarafından da, kendi çaplarında uygun teknikler kullanılmadan ilkel olarak inşa edilmiş binaların, konutların, iş yerlerinin bulunduğu görülebilmektedir. Özellikle bu tip bina ve tesislere bakıldığında, doğal afetler ve deprem gibi olaylar karşısında dirençlerinin yanlış teknikten nedeniyle düşük seviyede olduğunu görmek mümkündür. Ancak tarihi eser niteliği kazanmış, daha eski nitelikli ve yığma olarak ifade edilen duvarlara, binalara ve tesislere baktığınızda, geçmişte gözlenmiş büyük depremlerde ötü bir şekilde teknik dışı inşa edilmiş betonarme binalara göre daha fazla direnç gösterdiğini görmek de mümkün olacaktır. Burada tamamen tercih edilen inşaat tekniği ve kullanılan nitelikli malzemeler ile birlikte, kaliteli insan gücü etkili olmaktadır. Bu tip bina ve tesislerin incelenmesi, mevcut deformasyonların giderilmesi ve mesnetin artırılması kapsamında, yapılan ya da yapılması planlanan işlemler genel olarak yığma duvar kayma test olarak tanımlanmıştır.

Klasik iki başlık altında yığma duvar nedir? Çeşitleri nelerdir? Sorusuna cevap vermek mümkündür. Ana duvarlar genelde düzenli yığma duvarlar şeklinde bir başlık ile açıklanmaktadır. Burada taşlar, tuğlalar, delikli tuğlalar veya kerpiç olarak isimlendirilen malzemeler, araya bir harç ya da yapıştırıcı, birleştirici özelliğe sahip bir malzeme konulmak suretiyle, üst üste inşa edilmektedir. Herhangi bir donatı bulunmamaktadır. Tüm boşluk içeren yerlere yapıştırıcı, birleştirici, tutucu özelliğe sahip malzemelerin empoze edildiği görülmektedir. Kendini tekrar eden bir sistem ile döşenmiş duvar olarak düşünmelisiniz. Taşların üst üste konulması suretiyle oluşturulan, duvarlar ya da tuğlaların üst üste korunması suretiyle oluşturulan duvarlar ya da bina ve tesisler bunlara verilecek örnekler arasında bulunmaktadır. Diğer seçenek ya da diğer çeşit ise, karşınıza elemanter parçanın kullanılması ya da elemanter parça yığma duvar anlayışı ile çıkacaktır. Orada klasik düzenli yığma duvarlar yapılmakta, bunun üzerine taşıyıcı bir sistem konulmakta ve bir bütünleşme sağlanmaktadır. Bu tekniğinde eski ya da yeni yapılarda, bina, tesis ve duvarlarda kullanıldığını görmek mümkündür.

Genelde eski teknolojiler ile imal edilmiş yığma duvar anlayışına baktığınızda, teknolojik bilgilerin yetersizliği, malzeme yetersizliği, doğru ekipmanın bulunulmaması işlemini tam olarak yerine getirilecek gerçek malzemenin kullanılmaması gibi kriterler nedeni ile bu tip duvarlarda, binalarda, tesislerde, kaymalar, çatlamalar olabilir. Neden gerçekleşebilir? Malzemenin yorulması, uygun tekniğin kullanılmaması, uygun malzemenin seçilmemesi, deprem gibi bir doğal hareketlenmenin meydana gelmesi, hasar görmesine, deformasyona uğramasına neden olabilecektir. Elbette bu durumların tespit edilip, mevcut hasarların ortadan kaldırılması ya da yeniden kullanım imkanının yaratılması veya can ve mal kaybının bertaraf edilmesi amacı ile yapılması gereken testler bulunmaktadır. Testlerin yapılması elbette zorunludur. İçinde hiç kimse, hiçbir canlı yaşamıyor olsa da, bir maddi varlık bulunmuyor olsa da, tarihi dokusu düşünüldüğünde ya da karakteristik özelliği analiz edildiğinde, korunması gerektiği düşünülecektir. Bunu sağlamanın yolu da, ilgili teknik deneyleri, testleri gerçekleştirmek, kayma testini yapmak ve bu işlem neticesinde dayanıklılığı maksimum seviyeye çıkarmaktır.

Tamamen klasik bir uygulamadır ya da teknolojik veya bilgi gerektiren, teknik personel tecrübelerine sahip olunması gereken bir uygulamadır. Yığma duvar kayma testi mevcut duvardan alınacak numuneler ile gerçekleşecektir. Klasik bir yapıda bu işlemi gerçekleştirmek kolaydır. Yapılması için duvar örneklerinin alınması, laboratuvar ortamlarında değerlendirmenin yapılması mümkündür. Ulaşılması durumunda proje elde edilecek, proje üzerindeki eklentiler, çıkarılmalar ya da yıkılmalar, parçalanmalar kontrol edilip, buna göre komple bina ve tesis hesaplamaları yapılacak ve gereken takviyeler, Çelik konstrüksiyonlar ile veya donatılı beton sistemleri ile yapılacaktır. Ancak dikkat edilecek kriter, dokunun bozulmaması, tarihi eser ise özellik ile dış görünümden taviz verilmemesi, orijinal üzerinde oynama yapılmaması olacaktır. Kimler tarafından yapılır şeklinde bir araştırma gerçekleştirilir ise, elbette gerekli mühendislik çalışmaları, gerekli teknik ekipmanlar, gerekli tecrübeye sahip, gerekli mesleki bilgiye sahip kişi, kuruluşlar, gerçek ya da tüzel kişilikler tarafından yapılması gereken işlemler olduğu görülecektir.